DALLARIMIZ:
- · BASKI ÖNCESİ
- · OFSET BASKI
Matbaa teknolojisi alanı hızla gelişen ve değişen bir sektördür. Teknolojideki hızlı gelişim ve değişime paralel olarak matbaa teknolojisi alanı da hızla gelişmekte, eskiden beri kullanılan yöntemler daha verimli hâle gelmektedir. Bu sektördeki gelişmeleri yakından takip etmek, uluslararası rekabete ve pazarlara açılan sektör için elzemdir. Uluslararası rekabette olan sektörün eğitimi, kalifiye eleman ihtiyacı da rekabet şartları yüzünden giderek artmaktadır.
ALANIN TANIMI
Matbaa teknolojisi alanı altında yer alan Ofset Baskı dalının yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen alandır.
ALANIN AMACI
Matbaa teknolojisi alanı altında yer alan dallarda, sektörün ihtiyaçları ve bilimsel, teknolojik gelişmeler doğrultusunda gerekli olan mesleki yeterlikleri kazandıran nitelikli meslek elemanlarını yetiştirmek amaçlanmaktadır.
MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER
Baskı öncesi operatörlüğü alanında çalışmak isteyenler; estetik görüş sahibi, güzel sanatlara karşı ilgili olan, hayal gücü zengin, yaratıcı kişiler olmalıdır. Yeniliklere açık, teknolojiyi yakından izleyen, şekil ve uzay ilişkilerini görebilen, görsel zekâ türünü yoğun olarak kullanabilen kişilerdir. Renk ve şekilleri en ince ayrıntıları ile algılayabilmelidir. Dikkatini belli bir noktaya yoğunlaştırabilen bu kişiler, sabırlı bir şekilde çalışmalıdırlar. İnsan ilişkilerinde başarılı kimseler olmaları gerekir.
Matbaacılık sektörünün baskı alanında çalışmak isteyenler bedenen ve ruhen sağlıklı olmalıdır. Düşünce, el, göz ve parmaklarını eş güdümlü kullanabilmekte zorluk çekmemelidir. Görsel uzaysal zekâlarının gelişmiş olması gerekir. Renkler ve şekiller arasındaki ilişkileri algılayabilmelidir. Dikkatli, sorumlu olmalıdır. Makine ve malzeme ile çalışmaktan hoşlanmalıdır. Bir işi planlayabilme ve uygulamaya koyabilme özelliğine sahip kişiler bu alanda rahatça üretim yapabilecek şekilde çalışırlar.
Baskı sonrası operatörü olarak çalışmak isteyen kişiler; planlı ve organize çalışma özelliğine sahip olmalı titiz ve özenli olarak çalışabilmelidirler. Düşünce, el, göz ve parmaklarını eş güdümlü kullanabilmelidirler. Bir işi planlayabilme ve uygulamaya koyabilme özelliğine sahip kimseler olmaları gerekir. Görsel zekâlarının gelişmiş olması gerekir. Kalite ve standart uygulama çalışmalarına katılmak için istekli olmalıdır. Esnek çalışma koşullarına uyum sağlamalı, inisiyatif kullanma becerisine sahip olmalıdır. İşi belirlenen zamanda standartlara uygun olarak yapabilmelidir. Kullanılan araç ve gereçlerin bir kısmı kesici ve delici özellikleri olduğu için dikkatli ve tedbirli olmalıdır. Makine ve malzeme ile çalışmaktan hoşlanmalıdır.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Baskı öncesi operatörlüğü alanında çalışmak isteyenlerin; zamanlarının büyük bir kısmını matbaanın baskı öncesi hazırlık bürolarında, bilgisayar karşısında çalışarak geçirirler. Bazı çalışmalar için fotoğraf stüdyolarında ve açık alanlarında fotoğraf çekimlerinde bulunurlar. Bilgisayarda hazırladığı işlerin, baskı ve baskı sonrası süreçlerini takip etmek için matbaanın üretim kısımlarında çalışırlar. Müşterilerle iletişim hâlinde olması gereken kimi durumlarda onları ziyaret ederler.
Baskı operatörü üretim yaparken sürekli baskıyı takip etmek ve hatalara müdahale etmek için baskı makinesinin yanında çalışır. Üretim aşamasında kullanılan yardımcı malzemeler, mürekkep, yağ ve asit içerikli maddeler baskı bölümlerinde kokulara neden olmaktadır. Ayrıca malzeme satıcıları ve müşterilerle sürekli iletişim halindedir.
Baskı sonrası operatörü olarak çalışmak isteyen kişiler; her türlü basım ve çoğaltma işleminin yapıldığı özel ve kamu matbaalarının baskı sonrası bölümlerinde ve bağımsız olarak işletmelerde çalışabilirler. Bu iş yerlerinde teknolojik makinelerle çalışılmaktadır. Her geçen gün bilgisayarlı ve otomatik makinelerin kullanımının artmasıyla bu alanda çalıştırılacak iş gücünün niteliği de önem kazanmaya başlamıştır. Çalışma zamanlarının çoğunu makinelerin başında geçirirler. İş yerinin ölçeğine ve iş hacmine göre değişmekle birlikte, geç saatlere kadar çalışma, basımevi statüsündeki iş yerlerinde ise vardiyalı çalışma söz konusu olabilmektedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Baskı öncesi operatörlüğü alanında çalışmak isteyenler; orta ve büyük ölçekli matbaa ve yayın kuruluşlarında; kitap, gazete, dergi, afiş ve broşür hazırlama süreçlerinde çalışırlar. Tanıtım sektöründe basılı materyallerin üretiminde çalışırlar. Eğitimli ve kendisini geliştirmiş olanların iş bulma olanağı daha fazladır. Bu alanda çalışacak eğitimli elamana her zaman ihtiyaç vardır.
Ofset baskı sistemi ülkemizde çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Çeşitli tiplerde ve ebatlarda ofset baskı makinelerinin olması çalışma alanını genişletmektedir. Kamuda ve özel sektörde çalışma imkânı vardır. Ayrıca kendi iş yerlerini de açabilirler. Eğitimini tamamlayan kişi rahatlıkla iş imkânı bulmaktadır. Ülkemizde her zaman bu alanda iyi eğitimli iş gücüne ihtiyaç vardır.
Serigraf, çeşitli basım işletmelerinin serigraf atölyelerinde, tekstil fabrikalarının baskı ünitelerinde, seramik-cam atölyelerinde, elektronik devre imal eden fabrikalarda, dokuma ve duvar kâğıdı üreten fabrikalarda çalışabilir veya kendi iş yerini açabilir.
Tampon baskı özel bir çalışma sahasıdır. Baskı işlemlerini özellikli yüzeylere yaparlar. Üç boyutlu yüzeyler, düzgün olmayan plastik malzemeler üzerine baskı yaparlar. İmalat sektörün yaygın olduğu bölgelerde çalışma imkânları geniştir. Tampon baskı operatörleri kendi iş yerlerini açabilir.
Flekso baskı operatörleri ambalaj sanayinde iş bulma imkânları vardır. Flekso baskı sistemi, ham maddesi naylon olan ambalajların baskısının yapılmasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Birçok sektörler için ürünlerini en uygun şekilde ambalajlamak yasal zorunluluk olduğu kadar pazarlama politikaları için de önemlidir. Ülkemizde üretim ve imalatın yapıldığı bölgelerde iş bulma imkânı vardır.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Meslek eğitimi, Endüstri Meslek Liseleri, Anadolu Endüstri Meslek Liseleri, Kız Teknik Liselerinde Matbaa alanındaki diploma programında verilmektedir.
Meslek lisesi eğitimi sonrasında YÖK'ün uygulamaları devam ettiği sürece, meslek yüksekokullarının Matbaacılık, Matbaacılık ve Baskı Teknikleri, Fotoğrafçılık, Fotoğrafçılık ve Kameramanlık, Matbaacılık, Serigrafi alanlarına sınavsız geçiş hakları vardır.
Üniversite giriş sınavında kendi alanlarındaki puan türü ile Matbaa Öğretmenliği lisans programını tercih ederler.
Özel yetenek sınavı ile öğrenci alan Baskı Sanatları, Cilt, Grafik, Grafik Tasarım, Grafik Öğretmenliği, Grafik Tasarımı programlarına yönelebilirler.
Meslekî Eğitim Merkezlerinde, Matbaa alanında eğitim verilmektedir. Modüler programlarla meslek liseleri arasında paralellik sağlandığından dolayı yatay ve dikey geçişler olabilecektir.